Thursday, June 18, 2009

Reported speech

Хэн нэгэн хүний хэлсэн зүйлийг өөр нэг хүн тэр хүн ингэж хэлсэн тэгэж хэлсэн гэж хэлэхийг Reported Speech буюу дамжсан яриа гэдэг. Нэгэнт хэлэгдээд өнгөрсөн зүйлийг дахиж хэлж байгаа учир ихэвчлэн өгүүлбэрийн цагийг хойшлуулж хэрэглэдэг. Жишээ нь:

Өглөөнийн 9 цаг: Бат дүүдээ хэлж байна-> Би өнөөдөр оройтож ирнэ.

Яг одоо дараа өдрийн үдийн 12 цаг болж байна. Бат ирээгүй байна. Батын дүү хэлж байна: -> Өчигдөр Бат оройтож ирнэ гэж хэлсэн. Эндээс харахад нэгэнт өнгөрсөнд хэлэгдэж байгаа зүйлийг хэлж байгаа нь тодорхой байна. Дамжсан яриаг хэлэхэд say, tell, ask гэх мэт үгс хэрэглэгддэг. Англи хэлэнд ингэж дамжсан яриаг хэлэх 2 үндсэн арга байдаг.

1) Хэлсэн үгийг нь яг хэлсэн хэвээр хэлэх буюу бичих. Энэ тохиолдолд дамжиж байгаа яриаг "" хаалтад хийгээд анх хэлэгдэхдээ ямар цаг хэлбэр дээр хэрэглэгдсэн яг тэр хэлбэрээр бичнэ.

Bat said "I will come back late". Энэ хэлбэр ихэвчлэн ном зохиол буюу бичгийн хэлбэрт хэрэглэгддэг.

2) Хэлсэн зүйлийг хэлэхдээ цагийг өөрчилж хэлэх. Энэ хэлбэр ярианд голчлон хэрэглэддэг учир сайн ойлгож авах нь чухал. Өгүлбэрийн цаг өнгөрсөн цаг руу хойшилдог. Мөн энэ тохиолдолд бас төлөөний нэр болон цаг заасан үгнүүд ч гэсэн хэлэгдэж байгаа нөхцөлдөө зохицон өөрчлөгддөг.

Bat said he would come back late.

Өгүүлбэрийн цаг өөрчлөгдөх байдал

анх байсан

дамжсан

Simple Present

Simple Past

Simple Past

Past Perfect

Present Perfect

Past Perfect

will

would

үргэлжлэх цагууд

am/are/is

was/were

was/were

had been

has been

had been

Жишээ

Backshift of tenses

анх байсан

дамжсан

Peter: "I work in the garden."

Peter said that he worked in the garden.

Peter: "I worked in the garden."

Peter said that he had worked in the garden.

Peter: "I have worked in the garden."

Peter: "I had worked in the garden."

Peter: "I will work in the garden."

Peter said that he would work in the garden.

Peter: "I can work in the garden."

Peter said that he could work in the garden.

Peter: "I may work in the garden."

Peter said that he might work in the garden.

Peter: "I would work in the garden."
(could, might, should, ought to)*

Peter said that he would work in the garden.
(could, might, should, ought to)*

үргэлжлэх цагууд

Peter: "I`m working in the garden."

Peter said that he was working in the garden.

Peter: "I was working in the garden."

Peter said that he had been working in the garden.

Peter: "I have been working in the garden."

Peter: "I had been working in the garden."

* - could, might, should, ought to зэрэг үгс нь хувирахгүй хэрэглэгдэнэ.

Төлөөний нэр хувирсан байгааг ногоон өнгөөр тэмдэглэсэн байна.

Цаг заасан үг хэрхэн хувирсаныг доор үзүүлэв:

Peter: "I worked in the garden yesterday."
Peter said that he had worked in the garden the day before.

Цаг заасан үг дараах байдлаар хувирна:

this (evening)

that (evening)

today/this day

that day

these (days)

those (days)

now

then

(a week) ago

(a week) before

last weekend

the weekend before / the previous weekend

here

there

next (week)

the following (week)

tomorrow

the next/following day

Анхаар: Хэлж байгаа зүйл одоо үнэн бодит зөв хэвээрээ байвал үйл үгийн цаг хувирахгүй байж болно хувирсан ч энийг алдаа гэж үздэггүй.

John: "My brother is at Leipzig university."
John said that his brother was at Leipzig university. or
John said that his brother is at Leipzig university.

Mandy: "The sun rises in the East."
Mandy said that the sun rose in the East. or
Mandy said that the sun rises in the East.

Анхаар: 1) Өгүүлбэрийг одоо цаг дээр хэлж байвал цагийг өөрчлөхгүй.
Susan: "I work in an office." Susan says that she works in an office. - Susan says - одоо цаг дээр байна.

2) Өгүүлбэрийг өнгөрсөн цаг дээр хэлж байвал цагийг өөрчлөнө.

Susan: "I work in an office." Susan said that she worked in an office. Susan said - өнгөрсөн цаг дээр байна

No comments: