Present Continuous –Одоо үргэлжилж байгаа цаг

Ер нь энгийн бөгөөд үргэлжилэх цагууд буюу Present Continuous, Past Continuous, Future Continuous цагуудыг хэрэглэх хамгийн гол нөхцөл нь ямарваа үйлийг тухайн нэгэн мөчийн хувьд хийж байгаа болон хийгээгүй байгаа тохиолдлыг илэрхийлэхийн тулд хэрэглэдэг.

Одоо үргэлжилж байгаа цаг - нэрнээсээ эхлээд л бүх юм ойлгомжтой. Үйлдэл яг одоо үргэлжилж байна.

Цаг хугацааны шулуун дээр харахад өнгөрсөнд эхлээд одоог дайран гарч ирээдүй рүү үргэлжилэх үйлдэл байна. Одоо үргэлжлэх цагийн тусламжтайгаар энэ үйлдлийн хувьд яг одоо буюу энэ мөчид юу болж байгааг илэрхийлнэ.

I am writing a letter - Би захиа бичиж байна

Энэ жишээний хувьд захиа бичих гэдэг үйлдлийг хэзээ эхэлсэн хэзээ дуусах зэрэг нь огт хамаагүй бөгөөд зөвхөн үйлийн эзнийг яг одоо юу хийж байгааг онцлон илтгэсэн байна.

Одоо бүгдээрэээ энэ цагийн үйл үгийн хувирал, өгүүлбэрийн хүүрнэх, асуух үгүйсгэх хэлбэрүүдийн бүтцийг үзье. Англи хэлний үйл үг хувираагүй хэлбэр дээрээ to гэсэн хэсгийн хамт бичигддэг. Жишээ нь:

to write	to go	to see
to do	to have	to eat гэх мэт

Харин одоо үргэлжлэх цагийн үйл үг дараах байдлаар хувирдаг:

am
are	+ үйл үг + ing
is

am/are/is бол to be үйл үгийн одоо цагийн хувирал бөгөөд I, II, ба III биеийн аль хэлбэрийн хамт хэрэглэгдэж байгаас хамааран аль нэгийг нь хэрэглэх ба одоо үргэлжлэх цагийн хувьд туслах үйл үгийн үүргийг гүйцэтгэнэ.

1-р бие	Би	I
2-р бие	Чи буюу Та	You
3-р бие	Тэр эмэгтэй	She
	Тэр эрэгтэй	He
	Энэ / тэр	It / this / that

Одоо үргэлжлэх цагаар хэлбэржсэн үйл үг -ing гэсэн залгавар авсан байдаг:

going	working	reading
looking	eating	sleeping

хэрэв үйл үг дан -e эгшигээр төгссөн байвал түүнийг гээж -ing залгаварыг шууд залгадаг.

taking	having	hiking
baking	living	writing

хэрэв 1 үетэй үйл үг төгсөхдөө гийгүүлэгч+эгшиг+гийгүүлэгч гэсэн дарааллаар төгссөн байвал сүүлийн гийгүүлэгчийг давхарлан бичдэг.

cutting	putting	planning
setting	betting	digging

Хүүрнэх хэлбэр / Positive form
Одоо үргэлжлэх цагийн хүүрнэх хэлбэр нь одоо үйлдэл болж байгааг зөвшөөрсөн баталсан утгатай ба өгүүлбэрийн ерөнхий бүтэц дараах хэлбэртэй байна.

S + am/is/are + Verb + ing + O
Үйлийн эзэн + am/is/are + үйл үг + ing + тусагдахуун

I am writing a letter	Би захиа бичиж байна
You are writing a letter	Чи захиа бичиж байна
He is writing a letter	Тэр эрэгтэй захиа бичиж байна
She is writing a letter	Тэр эмэгтэй захиа бичиж байна
We* are writing a letter	Бид захиа бичиж байна
You* are writing a letter	Та нар захиа бичиж байна
They* are writing a letter	Тэд нар захиа бичиж байна

*олон тооны бүх хэлбэр дээр are гэсэн хувилбарыг хэрэглэнэ.
to be үйл үгийн одоо цагийн хувирлуудыг богино хэлбэрээр хэрэглэж болдог ба энэ нь ихэвчлэн аман ярианд болон албан бус бичгийн төрөлд хэрэглэгддэг.

I am	I`m	I`m writing a letter
You are	You`re	You`re writing a letter
She is	She`s	She`s writing a letter
He is	He`s	He`s writing a letter
It is	It`s	It`s raining
That is	That`s	That`s working
We are	We`re	We`re writing a letter
They are	They`re	They`re writing a letter

Жишээ өгүүлбэрүүд: одоо үргэлжлэх цагийг хэрэглэж байгаа тохиололд now, right now, at the moment гэх мэт яг одоо гэсэн утга агуулж байгаа дайвар үгнүүдийг хэрэглэж болдог.

It is raining now	Бороо орж байна
Bat is going to school	Бат сургууль руугаа явж байна
Tuya is dancing at the moment	Туяа бүжиглэж байна
Tim is singing	Тим дуулж байна
We are having dinner*	Бид өдрийн хоолоо идэж байна
They are playing cards	Тэд хөзөр тоглож байна

*have - ямар нэгэн юмтай байх гэсэн үйл үг боловч идэх гэсэн утгаар хэрэглэгдэж болдог

Үгүйсгэсэн хэлбэр / Negative form

Одоо үргэлжлэх цагийн үгүйсгэсэн хэлбэр нь яг энэ мөчид ямар нэгэн үйлийг хийгээгүй байгааг илэрхийлдэг. Англи хэлэнд үгүйсгэсэн хэлбэрийг not гэсэн туслах үгийн тусламжтайгаар үүсгэдэг. Үгүйсгэх хэлбэртэй өгүүлбэрийн бүтэц:

S + am/is/are + not + Verb + ing + O
Үйлийн эзэн + am/is/are + not +үйл үг + ing + тусагдахуун

I am not writing a letter now	Би одоо захиа бичээгүй байна
You are not writing a letter now	Чи одоо захиа бичээгүй байна
He is not writing a letter now	Тэр эрэгтэй одоо захиа бичээгүй байна
She is not writing a letter now	Тэр эмэгтэй одоо захиа бичээгүй байна
We* are not writing a letter now	Бид одоо захиа бичээгүй байна
You* are not writing a letter now	Та нар одоо захиа бичээгүй байна
They* are not writing a letter now	Тэд нар одоо захиа бичээгүй байна

Энэ тохиолдолд туслах үйл үг ба үгүйсгэх туслах үг зэргийг товчилж хэрэглэж болдог бөгөөд дээр дурьдсанчлан ихэвчлэн аман ярианд болон албан бус бичгийн төрөлд хэрэглэгддэг.

You`re not writing a letter now	эсвэл	You aren`t writing a letter now
He`s not writing a letter now	эсвэл	He isn`t writing a letter now
She`s not writing a letter now	эсвэл	She isn`t writing a letter now
We`re not writing a letter now	эсвэл	We aren`t writing a letter now
You`re not writing a letter now	эсвэл	You aren`t writing a letter now
They`re not writing a letter now	эсвэл	They aren`t writing a letter now

Жишээ өгүүлбэрүүд:

It is not raining now.	Бороо одоо ороогүй байна
Bat is not going to school	Бат сургууль руугаа яваагүй байна
Tuya is not dancing at the moment	Туяа одоо бүжиглээгүй байна
Tim is not singing	Тим дуулаагүй байна
They are not playing cards	Тэд хөзөр тоглоогүй байна
We are not having dinner	Бид өдрийн хоолоо идээгүй байна

Асуух хэлбэр / Interrogative form
Одоо үргэлжлэх цагийн асуух хэлбэр нь хэн нэгэн хүн ямар нэгэн үйлдлийг яг одоо хийж байгаа эсвэл ямар нэгэн үйлдэл болж байгаа эсэхийг асуухад хэрэглэгддэг. Асуултыг дотор нь нэлээд хэд ангилдаг бөгөөд ерөнхийд нь Yes/No буюу Тийм/Үгүй төрлийн асуулт ба Wh-questions буюу асуух үгтэй асуултууд.

Yes/No төрлийн асуултанд шууд Yes ба No гэж шууд хариулж болдог асуултууд хамаардаг. Энэ тохиолдолд асуулт заавал туслах үйл үгээрээ эхлэх ёстой.

A: Are you watching TV?
B: Yes

Yes/ no төрлийн асуух өгүүлбэрийн бүтэц нь дараах хэлбэртэй байна:

Am/Is/Are + S + Verb + ing + O?
Am/Is/Are + Үйлийн эзэн + үйл үг + ing + тусагдахуун?

Am I writing a letter?	Би захиа бичиж байна уу?
Are you writing a letter?	Чи захиа бичиж байна уу?
Is he writing a letter?	Тэр эрэгтэй захиа бичиж байна уу?
Is she writing a letter?	Тэр эмэгтэй захиа бичиж байна уу?
Are we writing a letter?	Бид захиа бичиж байна уу?
Are you writing a letter?	Та нар захиа бичиж байна уу?
Are they writing a letter?	Тэд нар захиа бичиж байна уу?

Богино хариулт дараах хэлбэртэй байна

	Зөвшөөрсөн	үгүйсгэсэн 1	үгүйсгэсэн 2
Are you writing a letter?	Yes, I am.	No, I am not	No, I'm not
Is he writing a letter?	Yes, he is.	No he isn`t	No, he`s not
Is she writing a letter?	Yes, she is.	No, she isn`t	No, she`s not
Are you writing a letter?	Yes, we are.	No, we aren`t	No, we`re not
Are they writing a letter?	Yes, they are.	No, they aren`t	No, they`re not

Бүтэн хариулт дараах хэлбэртэй байна.

Асуулт	Зөвшөөрсөн хариулт	Үгүйсгэсэн хариулт
Are you writing a letter?	Yes, I am writing a letter.	No, I am not writing a letter.
Is he writing a letter?	Yes, he is writing a letter	No, he is not writing a letter
Is she writing a letter?	Yes, she is writing a letter	No, she is not writing a letter
Are you writing a letter?	Yes, we are writing a letter.	No, we are not writing a letter
Are they writing a letter?	Yes, they are writing a letter.	No, they are not writing a letter

Wh-questions төрлийн асуултанд What, When, How Where гэх мэт асуух үг заавал орох бөгөөд энэ төрлийн асуултанд шууд yes эсвэл no гэж хариулж болдоггүй

A: Where are you going?
B: I am going to school энэ тохиолдолд шууд yes эсвэл no гэж хариулж болохгүй юм. Асуултын бүтэц дараах хэлбэртэй байна.

Wh + am/is/are + S + Verb + ing + (O)?
Wh + am/is/are + Үйлийн эзэн + үйл үг + ing + (тусагдахуун)?

Энэ төрлийн асуулт ихэвчлэн өгүүлбэрийн тусагдахууныг асуусан байдаг тул асуултын бүтцэд тусагдахуун орохгүй байж болно.

A: What are you doing?
B: I am doing my home work

What - асуух үг
are - туслах үйл үг
you - үйлийн эзэн
doing? - одоо үргэлжлэх цагаар хэлбэржсэн үйл үг бөгөөд гол асууж байгаа зүйл маань тусагдахуун буюу ГЭРИЙН ДААЛГАВАР юм.

Why are you crying?	Чи яагаад уйлж байгаа юм бэ?
Where are you going?	Чи хаашаа явж байгаа юм бэ?
What are you reading?	Чи юу уншиж байгаа юм бэ?
What are they playing?	Тэд юу тоглож байгаа юм бэ?