Хэрэглэгдэх тохиолдолууд:
1. Ямар нэгэн зүйлийг ирээдүйд нэг цэгээс өмнө хийсэн ба түүний үр дүн нь тухайн цэг мэдэгдэж байгаа
- Орой аав ээжийг гэртээ ирэхэд бид гэрээ цэвэрлэчихсэн байх болно - цэвэрлэх гэдэг үйлдэл ирээдүйд нэг цэгээс өмнө эхэлсэн бөгөөд тэр цэгийн үед үр дүн нь гарчихсэн буюу гэр цэвэрхэн болчихсон байх болно. Ярианы үед ирээдүйд байгаа цэг тодорхой биш бол тодотгож өгөх шаардлагатай.
We will have cleened our home when our parents come home in the evening.
- Багш 10 минутын дараа даалгавраа шалгавал би хийгээд дуусчихсан байх болно - даалгавар хийх гэдэг үйлдэл өнгөрсөнд ч юм уу аль эсвэл ирээдүйд нэг цэгээс өмнө, энэ тохиолдолд 10 минутын дараа, хийгдсэн ба 10 минутын дараа шалгуулахад бэлэн байх юм байна.
I will have completed the task if the teacher checks it in 10 minutes.
- Чи маргааш 5 цаг гээд манайд ирэх юм бол аль хэдийн гараад явчихсан байх болно. - магадгүй би " цагт гадагш гараад чамайг 5 гээд ирэх юм бол би гэртээ байхгүй байх болно гэсэн санаа.
If you come to visit me at 5pm tomorrow I will have aready gone out.
Үйл явдал нь өнгөрсөнд болсон ба тун саяхан бол just гэдгийг хэрэглэж болно.
I will have just gone out - Би дөнгөж гадагш гараад явчихсан байх болно.
Үйл явдал нь бодож байснаас өмнө болсон байвал already гэдэг үг хэрэглэнэ.
I will have already done my homework - Би аль хэдийн гэрийн даалгавараа хийчихсэн байх болно.
2. Ямар нэгэн үйлдлийг өнгөрсөнөөс юм уу эсвэл ирээдүйд нэг цэгээс өмнө хэдий хир хугацааны турш үйлдэж байх тухай. Энэ тохиолдолд ямар хугацааны турш буюу үргэлжилсэн хугацаа хэлж байгаа бол for харин ямар нэгэн мөчөөс хойш ярьж байгаа бол since гэдэг үг хэрэглэдэг.
- Бид энд 6 сарын турш амьдарчихсан байх болно.
We will have lived here for 6 months
- Би англи хэлийг 3 жилийн турш үзчихсэн байх болно.
I will have studied English for 3 years.
3. Ямар нэгэн үйлдлийг өнгөрсөнд ч юм уу ирээдүйд нэг цэгээс өмнө хэдэн удаа хийж байсныг ирээдүй цагийн өнгөнөөс дүгнэн ярьж байгаа. Энэ тухай өгүүлбэрт by the time буюу тэр үед гэсэн хэллэг түгээмэл хэрэглэгддэг.
- Ирэх долоо хоногийн эцэс гэхэд би 3 ном уншчихсан байх болно.
By the end of the next I will have read 3 books.
Англи хэлний үйл үг дараах хэлбэрүүдээр хувирдаг
| Infinitive буюу тодорхойгүй хэлбэр | Past simple буюу энгийн өнгөрсөн цаг | Past participle буюу үйлт нэрийн өнгөрсөн цаг | Present Participle буюу үйлт нэрийн одоо цаг |
| go | went | gone | going |
| do | did | done | doing |
| play | played | played | playing |
| talk | talked | talked | talking |
Хүснэгтээс харахад дүрмийн үйл үгний энгийн өнгөрсөн цаг ба үйлт нэрийн өнгөрсөн цагийн хувирал ижилхэн байдаг байна. Харин Дүрмийн бус үйл үгний хувирлууд өөр өөр байдаг тул цээжлэх шаардлагатай. Дүрмийн бус үйл үгний жагсаалтыг харна уу.
Үйл үгийг дүрмийн/regular ба дүрмийн бус /irregular гэж хоёр ангилдаг. Дүрмийн үйл үгийн хувьд -ed гэсэн залгавар авч өнгөрсөн цаг нь үүсдэг бол дүрмийн бус үйл үгийн хувьд тухайн үйл үг хувирч өнгөрсөн цаг нь үүсдэг тул эдгээр үйл үгсийг цээжлэх шаардлагатай байдаг.
Дүрмийн үйл үг
| work like talk | + -ed | worked liked talked |
Дүрмийн бус үйл үг
| go | went | gone |
| see | saw | seen |
| have | had | had |
| do | did | done |
Англи хэлний өгүүлбэрийн бүтэц дараах хэлбэртэй байдаг:
S+V+O
| S | - Subject буюу үйлийн эзэн |
| V | - Verb буюу үйл үг |
| O | - Object буюу тусагдахуун |
Present Perfect цагийн өгүүлбэрийн бүтэц
| S | + | will have | verb+ed | + | O |
Анхаар! Үйл үг нь энгийн өнгөрсөн цаг биш нөхцөлт үйлийн өнгөрсөн цагийн хувирлаар хувирах ёстой.
Зөвшөөрсөн хэлбэр
| They will have gone to school | Тэд сургуульдаа явчихсан байх болно |
| She will have cooked dinner | Тэр хоол хийчихсэн байх болно |
| We will have ranslated the story | Бид энэ өгүүллэгийг орчуулчихсан байх болно |
| I will have arrived in London | Би Лондонд ирчихсэн байх болно |
Үгүйсгэсэн хэлбэр
Англи хэлэнд асуух өгүүлбэр ба үгүйсгэсэн өгүүлбэр үүсгэх тохиолдолд заавал туслах үйл үг хэрэгтэй байдаг бөгөөд future perfect цагийн хувьд туслах үйл үг нь will байдаг. Мэдээж үгүйсгэсэн хэлбэр үүсгэж байгаа бол not гэдэг үгийг авна.
| Үгүйсгэсэн | Үгүйсгэсэн ба товчилсон | |
| They will not have gone to school | Тэд сургуульдаа яваагүй байх болно | They won`t have gone to school |
| She will not have cooked dinner | Тэр хоол хийгээгүй байх болно | She won`t have cooked dinner |
| We will not have translated the story | Бид энэ өгүүллэгийг орчуулаагүй байх болно | We won`t have translated the story |
| I will not have arrived in London | Би Лондонд очоогүй байх болно | I won`t have arrived in London |
Хэрэв үгүйсгэсэн хэлбэрийн өгүүлбэр дээр, yet гэдэг үг нэмж хэлбэр хараахан хийж амжаагүй гэсэн санаа оруулдаг бөгөөд энэ үйлдэл хийгдэнэ гэсэн санаа агуулдаг.
| They will have not gone to school yet. | Тэд хараахан сургуульдаа явж амжаагүй байх болно |
| She will have not seen this movie yet. | Тэр хараахан энэ киног үзэж амжаагүй байх болно |
| She will have not cooked dinner yet. | Тэр хараахан хоол хийж амжаагүй байх болно |
| We will have not translated the story yet. | Бид хараахан энэ өгүүллэгийг орчуулж амжаагүй байх болно |
Асуух хэлбэр
Англи хэлэнд асуух өгүүлбэр ба үгүйсгэсэн өгүүлбэр үүсгэх тохиолдолд заавал туслах үйл үг хэрэгтэй байдаг бөгөөд future perfect цагийн хувьд туслах үйл үг нь will байдаг. Асуултыг дотор нь нилээд хэд ангилдаг бөгөөд ерөнхийд нь Yes/No буюу Тийм/Үгүй төрлийн асуулт ба Wh-questions буюу асуух үгтэй асуултууд.
Yes / No questions
Энэ төрлийн асуултууд ямагт туслах үйл үгээрээ эхэлдэг болохыг анхаарна уу. Асуултын ерөнхий бүтцийг харуулбал:
Will + S +have +Verb+-ed + O?
Will + үйлийн эзэн + have + үйл үг + -ed + тусагдахуун?
| Will they have gone to school? | Тэд сургуульдаа явчихсан байх уу? |
| Will she have cooked dinner? | Тэр хоол хийчихсэн байх уу? |
| Will we have translated the story? | Бид энэ өгүүллэгийг орчуулчихсан байх уу? |
| Will you have arrived in London? | Чи Лондонд ирчихсэн байх уу? |
Wh- questions Асуух үгтэй асуулт
| Where will they have gone? | Тэд хаашаа явчихсан байх вэ? |
| What will you have done? | Чи юу хийчихсэн байх вэ? |
| How many countries will you have traveled? | Та хэдэн улсад аялаж үзсэн байх вэ? |
| How long will you have studied English? | Та хир хугацааны турш англи хэл үзсэн байх вэ? |
Irregular Verbs - Дүрмийн бус үйл үгс
Англи хэлний үйл үг ерөнхийдөө өнгөрсөн цаг болон үйлт нэрийн өнгөрсөн цагийн хэлбэрт хувирч хэрэглэгдэх тохиолдол маш их байдаг ба дээрх хэлбэрүүд -ed залгавар авснаар үүсдэг бөгөөд ингэж үүсдэг үйл үгсийг дүрмийн үйл үг гэдэг ба үйл үгийн хэсэг нь хувирах эсвэл үйл үг үндэсээрээ өөрчлөгдөж өнгөрсөн цаг болон үйлт нэрийн өнгөрсөн цагийн хэлбэр үүсдэг үйл үгсийг дүрмийн бус үйл үг гэдэг.
| Present | Past | Үйлт нэр өнгөрсөн цаг дээр | |
| be | was, were | been | байх, болох |
| become | became | become | болох |
| begin | began | begun | эхлэн |
| blow | blew | blown | үлээх, салхилах |
| break | broke | broken | эвдлэх |
| bring | brought | brought | авч ирэх |
| build | built | built | барих |
| burst | burst | burst | тэсрэх |
| buy | bought | bought | худалдаж авах |
| catch | caught | caught | барих |
| choose | chose | chosen | сонгох |
| come | came | come | ирэх |
| cut | cut | cut | хэрчих таслах |
| deal | dealt | dealt | зохицох, шийдэх, тараах |
| do | did | done | хийх |
| drink | drank | drunk | уух |
| drive | drove | driven | жолоодох |
| eat | ate | eaten | идэх |
| fall | fell | fallen | унах |
| feed | fed | fed | хооллох, |
| feel | felt | felt | мэдрэх |
| fight | fought | fought | зодолдох |
| find | found | found | олох |
| fly | flew | flown | нисэх |
| forbid | forbade | forbidden | хориглох |
| forget | forgot | forgotten | мартах |
| forgive | forgave | forgiven | уучлах |
| freeze | froze | frozen | хөлдөх |
| get | got | gotten | авах |
| give | gave | given | өгөх |
| go | went | gone | явах |
| grow | grew | grown | өсөх |
| have | had | had | байх |
| hear | heard | heard | сонсох |
| hide | hid | hidden | нуух |
| hold | held | held | барих |
| hurt | hurt | hurt | гэмтэх, |
| keep | kept | kept | хадгалах |
| know | knew | known | мэдэх |
| lay | laid | laid | ширээ засах |
| lead | led | led | удирдах |
| leave | left | left | орхиж явах |
| let | let | let | зөвшөөрөх |
| lie | lay | lain | худал ярих, хэвтэх |
| lose | lost | lost | хаях |
| make | made | made | хийх |
| meet | met | met | уулзах |
| pay | paid | paid | төлбөр хийх |
| quit | quit | quit | гарах |
| read | read | read | унших |
| ride | rode | ridden | унах /дугуй, морь/ |
| ring | rang | rung | утас дуугарах |
| rise | rose | risen | өсөх, дээшлэх, нар мандах |
| run | ran | run | гүйх |
| say | said | said | хэлэх |
| see | saw | seen | харах |
| seek | sought | sought | хайх |
| sell | sold | sold | худалдах |
| send | sent | sent | илгээх |
| shake | shook | shaken | сэгсрэх |
| shine | shone | shone | гялалзах |
| sing | sang | sung | дуулах |
| sit | sat | sat | суух |
| sleep | slept | slept | унтах |
| speak | spoke | spoken | ярих |
| spend | spent | spent | зарцуулах |
| spring | sprang | sprung | үсрэх |
| stand | stood | stood | зогсох |
| steal | stole | stolen | хулгайлах |
| swim | swam | swum | сэлэх |
| swing | swung | swung | савах |
| take | took | taken | авах |
| teach | taught | taught | заах |
| tear | tore | torn | урах |
| tell | told | told | хэлэх |
| think | thought | thought | бодох |
| throw | threw | thrown | шидэх |
| understand | understood | understood | ойлгох |
| wake | woke (waked) | woken (waked) | сэрэх |
| wear | wore | worn | өмсөх |
| win | won | won | ялах |
| write | wrote | written | бичих |
LIE ба LAY -ийн ялгаа
| Одоо | Өнгөрсөн | Үйлт нэр өнгөрсөн цаг дээр |
| lie, lying худал хэлэх | I lied to my mother. Би ээждээ худал хэлсэн. | I have lied my friends. Би найзуудаа худал хэлчихсэн байгаа. |
| lie, lying хэвтэх | I lay on the bed because I was tired. Би ядарсан байсан тул орон дээр хэвтсэн. | He has lain in the grass. Тэр эрэгтэй өвсөн дээ хэвтэж байгаа. |
| lay, laying тавих байрлуулах | I laid the baby in her cradle. Би хүүхэдээ өлгийнд нь тавьсан/ өлгийнд нь ороосон. | We have laid the dishes on the table. Бид тавгаа ширээн дээр тавьчихсан байгаа /Бид ширээгээ засчихсан байгаа/ |
After laying down his weapon, the soldier lay down to sleep.
Will you lay out my clothes while I lie down to rest?
SIT ба SET - ялгаа
| Одоо | Өнгөрсөн | Үйлт нэр өнгөрсөн цаг дээр |
| sit (to be seated or come to resting position) суух | I sat in my favorite chair. Би хамгийн дуртай сандал дээрээ суусан. | You have sat there for three hours. Чи энд 3 цагийн турш сууж байна. |
| set (to put or place) тавих байрлуулах | I set my glass on the table. Би стаканаа ширээн дээр тавьсан. | She has set her books on my desk again. Тэр эмэгтэй номоо миний ширээн дээр дахиад тавьчихсан байна. |
RISE ба RAISE - ялгаа
| Одоо | Өнгөрсөн | Үйлт нэр өнгөрсөн цаг дээр |
| rise (steady or customary upward movement) өсөх, дээшлэх, нар мандах | The balloon rose into the air. Шаар дээшээ хөөрсөн. | He has risen to a position of power. Түүний эрх мэдэл дээшилсэн. |
| raise (to cause to rise) өргөх | They raised their hands because they knew the answer. Тэд хариултыг мэдэж байсан тул гараа өргөсөн. | I have raised the curtain many times. Би энэ хөшигийг олон удаа сөхөж үзсэн. |
The boy raised the flag just before the sun rose.
Тэр хүү нар мандахаас өмнө тугаа өргөсөн.
No comments:
Post a Comment